Terugkeer voor slachtoffers van mensenhandel

Sommige slachtoffers van mensenhandel willen graag weer terug naar hun land van herkomst. Andere slachtoffers zonder rechtmatig verblijf moeten na de strafprocedure terugkeren. Er zijn verschillende organisaties die ondersteuning kunnen bieden bij de terugkeer.

Safe Future Methodiek

CoMensha en verschillende opvangorganisaties werken met de Safe Future Methodiek. Deze methodiek maakt een terugkeer vanaf het allereerste moment van de begeleiding bespreekbaar. Slachtoffers die terug willen keren krijgen begeleiding bij (de voorbereiding van) het vertrek. Waar mogelijk is er vooraf contact met een hulporganisatie in het land van herkomst voor begeleiding bij re-integratie.

Terugkeerbeleid Nederland

In het Nederlandse terugkeerbeleid staat bij gedwongen terugkeer de eigen verantwoordelijkheid van de vreemdeling voor zijn vertrek voorop. Bij een zelfstandig vertrek kan de vreemdeling ondersteuning krijgen van de Nederlandse overheid. Pas wanneer de vreemdeling niet zelfstandig vertrekt en geen hulp aanvaardt van de Dienst Terugkeer en Vertrek (of andere organisaties) kan worden overgegaan tot een gedwongen vertrek.

Internationale samenwerking: COMPASS

De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en het ministerie van Buitenlandse Zaken van Nederland lanceerden begin 2021 het initiatief Samenwerking op Migratie en Partnerschappen voor Duurzame Oplossingen (COMPASS).

COMPASS is een wereldwijd initiatief, ontworpen om:

  • mensen op de vlucht te beschermen
  • mensenhandel en mensensmokkel te bestrijden
  • een waardige terugkeer te ondersteunen
  • duurzame re-integratie te bevorderen

Slachtoffers van mensenhandel (en andere kwetsbare migranten) krijgen via COMPASS toegang tot beschermings- en hulpdiensten. Bijvoorbeeld geestelijke gezondheidszorg en psychosociale ondersteuning. Een belangrijk onderdeel van COMPASS is het ondermijnen van de bedrijfsmodellen voor mensenhandel en mensensmokkel door:

  • het promoten van veilige alternatieven;
  • het delen van informatie om de risico's van uitbuiting en misbruik door deze criminele netwerken te verminderen

Betrokken organisaties

Een aantal organisaties biedt algemene informatie en ondersteuning bij terugkeer naar het land van herkomst voor slachtoffers van mensenhandel:

Een aantal organisaties kan uitgebreidere ondersteuning of begeleiding bieden bij de terugkeer naar (en de herintegratie in) het land van herkomst voor slachtoffers van mensenhandel: